Uitzonderlijk hoogbegaafd

Wat als gewoon hoogbegaafd niet voldoende blijkt?

De gemiddelde mens heeft een IQ van 100. Arbitrair werd afgesproken dat je van hoogbegaafd spreekt bij een IQ van 130 of hoger. Ga je over de denkbeeldige grens van 145, dan ben je uitzonderlijk hoogbegaafd, ook wel zeer hoogbegaafd genoemd. Wat is nu het grote verschil met 'gewoon' hoogbegaafd? Je bezit meer intellectuele capaciteiten, een groter potentieel tot abstract denken, en een zeer hoge mate van intrinsieke motivatie om kennis op te doen.

Daarnaast ervaar je mogelijk meer intensiteit, ben je sneller, voel je meer idealisme, en bezit je een hoger bewustzijn. Dit brengt ook grotere uitdagingen met zich mee op sociaal en emotioneel gebied, zoals een gevoel van vervreemding van leeftijdsgenoten, intensere emoties, en een diep gevoel van eenzaamheid door het gebrek aan gelijkgestemde individuen.

Er is wat er is, en er is wat zou kunnen zijn. Het verschil tussen deze twee werelden is groot en vormt tegelijk de drijfveer om te doen wat moet: antwoorden zoeken. Voor alles.

Weten dat er zoveel mogelijk is, maar dat je medemens dit niet ziet, kan leiden tot diepe eenzaamheid. Het maakt je machteloos als je zoveel mogelijkheden ziet, maar niemand om je heen je hierin steunt. Dit confronteert je hard met het feit dat jouw visie niet als normaal wordt gezien.

Als uitzonderlijk hoogbegaafde leef je niet alleen in de zichtbare wereld; er zijn nog vele andere werelden. Deze verschillende dimensies openbaren zich aan degenen die kunnen en willen zien.

Wanneer je je in een onderwerp verdiept, lees je er niet alleen over, je wordt één met het onderwerp. Dit is wat intensiteit met je doet: het biedt je een enorme gereedschapskist en extra handvaten. Het kan best ontnuchterend zijn om te beseffen dat niet iedereen deze vaardigheden heeft meegekregen.

Je wéét en je voelt dat je anders bent. Alsof je van een andere planeet komt

Realistisch zijn wordt door velen beschouwd als een deugd, maar waar komt dit eigenlijk vandaan? Het is een opgelegde beperking nog vóór je aan een taak begint; je elimineert mogelijkheden simpelweg omdat ze nog niet door anderen zijn uitgeprobeerd.

Voor de uitzonderlijk hoogbegaafde vergt het absoluut geen extra inspanning om buiten de bekende kaders te denken, net andersom: het gaat vanzelf. Vaak moet je je ideeën, die als een wervelende wind van mogelijke oplossingen rond je hoofd zwermen, filteren op wat anderen als haalbaar beschouwen. Hun redenen hiervoor is meestal korte termijn: efficiëntie, duidelijkheid en vooral: herkenbaarheid en dus veiligheid. Dit staat in schril contrast met wat er eigenlijk écht mogelijk is, waarvan de voordelen mogelijk niet direct zichtbaar zijn, maar mogelijk wel grootser, verreikender of simpelweg eleganter.

Autodidactisch

Vanaf jonge leeftijd leer je de wereld om je heen begrijpen. Je bent voortdurend op zoek naar de dynamieken van het leven en merkt het als er iets ontbreekt. De meeste mensen om je heen beseffen niet dat je alles doorgrondt totdat je het begrijpt, en dan lijkt het alsof je het plotseling weet. Je leert niet omdat je het wilt weten, maar omdat je het moet weten. Er is geen ontsnappen aan. Je voelt je gedreven en hebt een duidelijke missie: waarom ben ik hier?

Complex is simpel en andersom

Hoe geweldig zou het zijn om een vraag precies te begrijpen zoals de vraagsteller het bedoelt. Helaas is dat voor uitzonderlijk hoogbegaafden vaak niet mogelijk. Er zijn zoveel denkbare contexten en diepere lagen dat het bijna onmogelijk lijkt om zelfs een ogenschijnlijk eenvoudige vraag simpel te houden. Dit vormt een valkuil op school: eenvoudige vragen worden fout beantwoord omdat ze op een te complexe manier geïnterpreteerd worden.

Vrienden

Wanneer kinderen wordt gevraagd wie hun beste vriend is, noemen de meesten doorgaans iemand van hun eigen leeftijd. Jonge kinderen op de basisschool hebben nog een beperkte sociale horizon. Hun vriendschappen zijn vaak pragmatisch en gebaseerd op gedeelde activiteiten en interesses. De intensiteit van vriendschappen neemt toe met de leeftijd. Tussen tien en twaalf jaar worden vriendschappen complexer en gebaseerd op wederzijds vertrouwen en gedeelde waarden.

Hoogbegaafde kinderen hebben veel sneller behoefte aan diepe vriendschappen. Rond vier of vijf jaar hebben zij vaak al vrienden die hun interesses en waarden delen. Voor hen is het soms lastig te begrijpen dat leeftijdsgenoten het ene moment hun beste vriend kunnen zijn en het volgende moment niet meer.

Uiteenlopende interesses

In onze maatschappij is het normaal om een beroepskeuze te maken. Voor de meeste mensen is dit eenvoudig: je kiest wat je leuk vindt en dat wordt je beroep. Maar wat als je veel interesses hebt en niet wilt of kunt kiezen? Voor uitzonderlijk hoogbegaafden kunnen schijnbaar uiteenlopende interesses juist sterk verbonden zijn. Wat zou er gebeuren als je natuurkunde vanuit gedichten bekijkt of een wiskundige formule wilt proeven? Dat klinkt misschien vreemd, maar het hoeft niet zo te zijn.

Emotionele intensiteit en bewustzijn

Het ervaren van intense emoties en een hoog bewustzijn van jezelf en de wereld om je heen kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid, vervreemding, en emotionele overbelasting. Effectieve communicatiestrategieën, sociale verbindingen, en een ondersteunend netwerk van gelijkgestemden zijn nodig om jezelf te kunnen spiegelen.

To be yourself in a world that is constantly trying to make you something else is the greatest accomplishment. - Ralph Waldo Emerson

Doe het niet alleen

Uitzonderlijk hoogbegaafde personen hebben specifieke begeleiding nodig die verder gaat dan wat traditionele programma's kunnen bieden. Minds Rewired biedt een gepersonaliseerde benadering die de unieke intellectuele, emotionele en sociale behoeften van UHB individuen erkent en ondersteunt. Hierdoor kunnen zij hun potentieel ten volle benutten en een vervullend leven leiden, ondanks de uitdagingen die hun uitzonderlijke capaciteiten met zich meebrengen.